Galde 35 negua 2022 invierno. Inaki Irazabalbeitia.-
Ingelesezko akronimo horretaz maiz akordatu naiz atzen egunotan. Sare sozialetan zein hedabideetan Eusko Jaurlaritza sustengatzen duten alderdik Legebiltzarrean bultzatzen ari diren figura juridiko baten karira sortu den hika-mika notizia izan da. Hain zuzen ere, Jaurlaritzak azpiegitura-mota batzuk interes orokorreko gisa izendatzeko gaitasuna izan nahi du. Horrelako figurak egokiera dema orain indarrean dagoen legeak zabortegien modukoak ezartzeko jartzen diren oztopoak gainditzeko. Indarrean dagoenaren arabera udalek badute horrelako proiektuei udalerrian kokatzeari ukoa emateko parada: plan orokorraren zein lurralde-antolaketarako zuzentarauen bidez. Hesi hori gainditzeko bidea egin nahi du Jaurlaritzak. Laster saltatu zaizkio oposizioko alderdiak zien gizarte zibileko eragile batzuk asmo horren kontra. Udalen autonomia urratzen duela, arrazoi nagusi gisa airatu da.
Oraindik orain pasatu da Bergarako udalaren ukoa, hasierako baiezko baten ondoren, papergintzaren hondakinak tratatzeko planta bati baimena ematea. Lurraldeko papergintza-enpresek beste aukera baten bila hasi behar eta kausitzea ez da erraza izango.
Nimby, not in my back yard, hots, nire etxeko jardinean ez! Jarrera hori nahikoa hedatua da gure mendebaldeko gizarte modernoetan. Guk ez ditugu etxetik gertu nahi zabortegiak edo ura arazteko plantak gure jardueraren, kontsumo-ohituren eta apeten ondorio zuzena badira ere. Ze uste duzue ba! Etxetik urrun hobe eta oso urruti bada, mundial! Zikinak etxean garbitzekoa omen dira esaeraren arabera, ez ordea klase horretakoak.
Gure gizartearen balioen erlatibotasunaren isla iruditzen zait hori. Uste dut gizarte eta indibiduo moduan nahikoa heldu beharko genukeela izan onartzeko gure existentziak berak ondorio desatseginak sortzen dituela eta gerok garela horren arduradun, ez hirugarren batzuk.
Jakina inork ez duela gustuko etxe ondoan zabortegi edo urak arazteko planta bat izatea. Itsusia da, zikina da, kiratsa dario. Atera ditugu jada herriguneetatik fabrikak eta lantegiak eta industria-poligonoetan ezarrarazi ditugu, herrigunetik at. Ongi dago. Irabazten irten gara. Txukun-txukun dugu herria.
Iruditzen zait azpiegitura horietako bat eraiki behar bada, ezin dela planteatu goitik behera datorren agindu baten modura. Metodologia okerra da, tentsioak eta gatazka aizatzen dituena; posizioak gotortzen dituena. Gizarte heldua omen gara; joka dezagun horrela. Gizarte-elkarrizketa patxadatsuak behar du izan metodologia. Alegia, interesatuen, kaltetuen eta erakunde publikoen arteko dialogoa, guztien artean konponbiderik egokiena eta kalterik txikiena sortzen duena bilatzeko. Eta kaltea arintzeko neurriak ezarri. Ez dut egoki ikusten Jaurlaritza jorratzen ari den bidea. Kudeatzen azkarragoa eta samurragoa izan liteke akaso, baina ez doa arazoaren muinera, hots, erantzukizun soziala indartzera eta gizartea trinkotzera.
Bestalde, udalen autonomia balio handia da, nork berak zuzenean eragiten dizkioten auzietan deliberoak hartu ahal izatea altxor preziatua da. Alta bada, udal arduradunok aukera hori asmoz eta jakitez baliatu behar dugu. Gure udalak ez dira irla isolatuak ezerezaren itsasoan. Gure herritarren ongizatearekiko dauzkagun erantzukizunen parekoak ditugu besteekin ere. Entenditzen dut eta konparti dezaket kaltea edo molestia jasan behar duten herritarrek sutsu jokatzea eta haserretzea, baina klaru dut, halaber, udal arduradunok ezin dugula itsu-itsuan eta jendea ez haserretze arren, nimby egoeren segidismoa eginez gizarte osoarekiko ardurei muzin egin.
Oreka erdiestean ei dago giltzarria. Erdietsiko?
