Erakartzen al gaitu besteek jasaten duten krudeltasunetik gertu egoteak?

18.pmd

(Galde 02, primavera/2013). Erakartzen al gaitu besteek jasaten duten krudeltasunetik gertu egoteak?

Uneoro azaltzen dira gatazka eta bortizkeria hedabideetan. Albert Kientzek: “…goizean goiz, artean lo dagoela, egunkaria eramaten diote etxera jaikitzen denean eguneroko gatazka platerkada har dezan”. Henning Mankellek, Kurt Wallander polizia pertsonaiaren bitartez, ondorengoa dio krimenen bat gertatu den tokiko begiluzeei buruz: “Nik uste dut, gehienbat, krudeltasunetik gertu daudela jakiteak erakartzen dituela; lasai, norbera ez delako kaltetua, jakina”.

Bartzelonako Pompeu Fabra unibertsitateko irakasle Teun Van Dijken ustez, gure beldurren adierazpen gisa ikus daitezke negatibotasun forma ezberdinak, “eta hala arindura nola tentsioa sortzen ditu besteek pairatzeak, besteengan utzitako parte hartze molde hori dela-eta”.

Bortizkeria da hedabideak gehien erakartzen dituen errekurtsoetako bat. Bortizkeriaren espektakuluan berebiziko lotura dute ikusleekiko bai telesailek, bai marrazki bizidunek, bai albistegiek. Eva Aladró ikertzaileak bi mota bereizten ditu: bortizkeria pasiboa, hedabideek dagoen bortizkeria aurkeztu eta honen efektuak profitatzen dituztenean; eta bortizkeria aktiboa, hedabideek beraiek eragin edo sortzen dutenean.

EDUKIAK. Espainiako umeek, batez beste, egunean 150 minutu baino gehiago ikusten dute telebista, eduki bortitz ugarirekin (marrazki bizidunetan zein telesaioetan). Estatu Batuetako Psikologia Elkarteak dio haur batek, Lehen Hezkuntza amaitzerako, 8.000 hilketa eta 100 indarkeria-ekintza ikusi dituela telebistan. Eta bideojokoak gehitu behar zaizkio horri. Eta bortizkeria ideologikoa; adibidez, The Incredibles pelikulako eszena hura: “Gure gurasoak bizitza arriskuan jartzen ari dira… edo, are okerrago, euren ezkontide-harremana”.

Bukatu gabeko eztabaida da hedabideetako bortizkeriak adin txikikoengan duen eraginari buruzkoa. Paula Ricaurtek lau adierazi ditu: “bortizkeriaren izugarriarekiko immune bilakatzea; arazoak konpontzeko bidetzat hartzea indarkeria; telebistan eta bestelako hedabideetan ikusitako bortizkeria imitatzea; eta hainbat izaerarekin identifikatzea, hala biktimenarekin nola erasotzaileenarekin”.

BANGLADESH. Bestalde, gertatzen den lekuaren arabera, sentiberatasun ezberdina agertzen dute bortizkeriaren aurrean hedabideek. Duela gutxi ikusi ahal izan genituen ezberdintasun ikaragarriak Bostongo maratoiko atentatuen tratamenduan eta aste berean izandako antzeko ekintzen tratamenduan, hildako eta zaurituak hamar bider areagotzen zituztenak. Berdin gertatzen da 1.200 pertsona baino gehiagoren heriotzarekin Bangladesheko ehun-tailer batean, non Espainiako marka ezberdinek ekoizten duten, batzuek hedabideetako publizitatean presentzia handia edukita.

Beste bortizkeria-forma bat da informazioaren manipulazioa, testuetan nahiz argazkietan, eta ez oso fina. Nabarmen bizi izan genuen Irakeko gerra zuritzeko diskurtsoarekin, zeina existitzen ez ziren Saddam Husseinen suntsipen handiko armetan oinarrituta zegoen. Petroliotan blaitutako ubarroi bat sartu ziguten Golkoko lehen gerran, eta argazkia Exxon Valdez ontzia hondoratu zenekoa zen, hau da, urte batzuk lehenago eta nahiko urruti gertatu zen, Alaskan.

Stalinek jada egiten zuen, zoritxarreko kamaradaren bat desagerrarazteko orduan, photoshopen ezarpena baino mende erdi lehenago.

Baditugu gertuagoko adibideak ere. Horien artean, ABCk Venezuelari buruzko artikulu bat arabiar udaberriko errepresioaren argazki batekin ilustratu zuenekoa; edo langabeziaren igoerari buruzko informazioa lantzeko modu desberdinak,  Gobernuan dagoenaren arabera: Zapateroren langabetuak bere ardurakoak baino ez ziren; Rajoyrenak, berriz, Merkelen errua dira.

Finean, gizartearen bortizkeria islatzen dute hedabideek, ikuskizun bihurtu, handietsi ala ezkutatu (gerren tratamendua, esaterako). Eta, gainera, badago beraien baitan ere manipulazio ideologikoaren eta politikoaren bortizkeria.

Enrique Bethencourtek La Lagunako unibertsitatean duela gutxi egindako Bortizkeriaren Prebentzio eta Tratamenduari buruzko II. Kongresuan izandako parte hartzearen laburpena.

Categorized | Derechos Humanos, Política

Protagonistas

Ander Goiatxe
Unai Sordo
Montserrat Comas
Juan Gutiérrez
Cristina Monge
Pedro Arrojo Agudo
Iñaki Gabilondo
Ana Valdivia
Dora María Téllez
Hugo Vezzetti
Pedro Miguel Etxenike
Marta Cabezas
Tomás Arrieta
Maixabel Lasa
Carlos Berzosa
Esteban Beltrán
Lurdes Imaz
Garbiñe Biurrun
Javier Moreno Luzón
Koldo Martinez
Tomás García Azcárate
Lourdes Oñederra
Mikel Reparaz
Virginijus Sinkevicius
Laia Serra
Gerardo Pisarello
Daniel Raventos
Daniel Innerarity
Yayo Herrero
María Eugenia Rodríguez Palop
Carlos Juárez
Helena Taberna
Pablo J. Martínez Osés
Koldo Unceta
Xabier Aierdi
Aitzpea Goenaga
Javier de Lucas
Ander Bergara
Garbiñe Biurrun
Pedro Santisteve
Marina Garcés
Carod Rovira
María Silvestre
Joao Pedro Stédile
Enrique Villareal "El Drogas"
José Luis Rodríguez García
Adela Asúa
Xabier Rubert de Ventós
Catarina Martins
Iñaki Gabilondo
Alberto Acosta
Victoria Camps
Lluís Torrens
Mario Rodríguez Vargas
Mikel Aizpuru
Marta Macho Stadler
Ramón Sáez Valcárcel
Frédéric Lordon
Xabier Vence
Carmen Gisasola
Paco Etxeberria
Cristina Narbona
Juan Calparsoro
Joaquim Bosch
Idoia Estornés
Iñigo Lamarca
Tarana Karim
Txema Urkijo
Dolores Juliano
Yayo Herrero
José Ignacio Lacasta
Gurutz Jáuregui
Silvia Gil
Ramón Barea
Daniel Cohn-Benditt
Ada Colau
José Manuel Naredo
Anna Freixas
Carlos Beristain
Carlos Berzosa
Manuela Carmena
Gloria Flórez Schneider
Paco Etxeberria
Cristina Narbona
Juan Calparsoro
Idoia Estornés
Iñigo Lamarca
Tarana Karim
Txema Urkijo
Dolores Juliano
Yayo Herrero
José Ignacio Lacasta
Gurutz Jáuregui
Silvia Gil
Ramón Barea
Daniel Cohn-Benditt
Ada Colau
José Manuel Naredo
Anna Freixas
Carlos Beristain
Carlos Berzosa
Manuela Carmena
Gloria Flórez Schneider
Montserrat Comas
Juan Gutiérrez
Cristina Monge
Pedro Arrojo Agudo
Iñaki Gabilondo
Ana Valdivia
Dora María Téllez
Pedro Miguel Etxenike
Marta Cabezas
Tomás Arrieta
Maixabel Lasa
Carlos Berzosa
Esteban Beltrán
Lurdes Imaz
Garbiñe Biurrun
Javier Moreno Luzón
Koldo Martinez
Tomás García Azcárate
Lourdes Oñederra
Mikel Reparaz
Virginijus Sinkevicius
Laia Serra
Gerardo Pisarello
Daniel Raventos
Daniel Innerarity
Yayo Herrero
María Eugenia Rodríguez Palop
Carlos Juárez
Helena Taberna
Pablo J. Martínez Osés
Koldo Unceta
Xabier Aierdi
Aitzpea Goenaga
Javier de Lucas
Ander Bergara
Garbiñe Biurrun
Pedro Santisteve
Marina Garcés
Carod Rovira
María Silvestre
Joao Pedro Stédile
Enrique Villareal "El Drogas"
José Luis Rodríguez García
Adela Asúa
Xabier Rubert de Ventós
Catarina Martins
Iñaki Gabilondo
Alberto Acosta
Victoria Camps
Lluís Torrens
Mario Rodríguez Vargas
Mikel Aizpuru
Marta Macho Stadler
Ramón Sáez Valcárcel
Frédéric Lordon
Xabier Vence
Carmen Gisasola
Paco Etxeberria
Cristina Narbona
Juan Calparsoro
Joaquim Bosch
Idoia Estornés
Iñigo Lamarca
Tarana Karim
Txema Urkijo
Dolores Juliano
Yayo Herrero
José Ignacio Lacasta
Gurutz Jáuregui
Silvia Gil
Ramón Barea
Daniel Cohn-Benditt
Ada Colau
José Manuel Naredo
Anna Freixas
Carlos Beristain
Carlos Berzosa
Manuela Carmena
Gloria Flórez Schneider
Paco Etxeberria
Cristina Narbona
Juan Calparsoro
Idoia Estornés
Iñigo Lamarca
Tarana Karim
Txema Urkijo
Dolores Juliano
Yayo Herrero
José Ignacio Lacasta
Gurutz Jáuregui
Silvia Gil
Ramón Barea
Daniel Cohn-Benditt
Ada Colau
José Manuel Naredo
Anna Freixas
Carlos Beristain
Carlos Berzosa
Manuela Carmena
Gloria Flórez Schneider
"Mujeres del Karakorum", Mikel Alonso
Canción de París
Jose Horna.
Fotografía de José Horna
“JAZZ for TWO”, José Horna
Refugiados sirios: Mujer cocinando
Txema García
"El mal del país" José Blanco
"Homenage a Marcel Proust" Marisa Gutierrez Cabriada
Encaramado a la valla de Ceuta
Antonio Sempere
Sebastião Salgado
"Homenaje a Federico García Lorca" Marisa Gutierrez Cabriada
"El instante decisivo" Iñaki Andrés
Debekatutako armak
Shushi (Karabakh Garaiko errepublika —Artsakh—, 2020/19/08).
Irene Singer, Argentina
Inmigrantes rescatados por salvamento marítimo
Txema García
"Lemoniz", Mikel Alonso
"Mujeres del Karakorum", Mikel Alonso
Sebastião Salgado
Sebastião Salgado
Bonill, Ecuador
Txema García
Txema García
La larga espera
Shushi (República del Alto Karabakh —Artsakh—, 08/10/2020)
Eugenia Nobati, Argentina
“JAZZ for TWO”, José Horna
Txema García
Fotografía de José Horna
Metro de París
Jose Horna.
“LIKE”. Eduardo Nave
Cientificos-Volcán
La Palma 2021
Zutik dirauena
Shushi (Karabakh Garaiko errepublika —Artsakh—, 2020/10/08)
Sebastião Salgado
Sueños Rotos
República del Alto Karabakh —Artsakh—, 06/10/2020
“LIKE”. Eduardo Nave
Porteadoras
"El instante decisivo" Iñaki Andrés
"El origen del mundo" José Blanco
Abrazo. Luna a Abdou
Playa del Tarajal, Ceuta
Alfredo Sabat, Argentina

Autores