Ipar Euskal Herriaren instituzionalizaioa, oraingoan bai!

ehecompb

(Galde 14, udaberria/2016). Nikolas Blain. Baterako kidea da.

Sekuentzia bat bukatzen da. Maiatzeko bukaera itxoin behar izan dugu HELEParen inguruko erabaki definitiboa ezagutzeko.

2015eko udazkenean egindako bozka kontsultatiboan, Ipar Euskal Herriko biztanlegoaren erdia ordezkatzen duten herri kopuruen gehiengoak HELEParen alde azaldu ziren, erran nahi baitu Prefetak jarritako legezko bi baldintzak lortu zirela. Bi bozka horien artean aldaketa gutxi izan dira. 111 herrik, Herri elkargo bakarraren alde posizionatu dira 47 herri kon­tra agertu direnean. Hau da, Ipar Euskal Herriko biztanleriaren %66a aurkezten duen herrien %70ak bat egiten du, Prefetak egindako proposamenarekin. Ipar Euskal Herriak, Herri elkargoaren aldeko apos­tua egiten du. Baiezkoaren gehiengoak argiki adierazten du herri honek aitzinatzeko duen xedea. Are gehiago, argitu gabeko pundu bat uzten du agerian : NOTRe legea deituriko Lurralde erreformak herri elkargoak batetzeko baimen berezi bat ematen zuen Frantzia osoan salbuespen gisa ekainaren 30a arte. Hori horrela izanik, HELEPa gauzatu ahal izateko, prefetak, Ipar Euskal Herriko biztanleriaren %50a ordezkatzen duen herrien %50a beharrezkoa zela adie­razi zuen. Normalean, proposamena onartzeko, herrien %50ak, biztanleriaren %50a ordezkatu behar du edota aderantziz. Gure kasuan beste datu bat azpimarratzen ahal da xifreekin bukatzeko : hautetsien %73ak, HELEParen alde bozkatu du.

Lorpen hori garrantzitsua izan harren, bide luze baten lehen urrata da baizik.

Orain proeiktua bera martxan jarri behar da. Hau da, gobernantza paktua, etorkizuneko hirigunearen estatusak idatzi. Behar­rezkoak dira, biharko Herri Elkargoaren sorrera ongi egin nahi badugu. Proiektuaren aurka diren hau­tetsiek hortaz jabetu dira. Barne ministeritzan errekurtso bat jarri nahi zutela jakin dugun unean, beste batzuk indarrez, Hautetsien Kontseilua kargutik kentzen saiatzen dira. Baina, Administrazio Kontseiluan adostasun batera iritsi dira eta azkenean gaurko 10 herri elkargoak, Hautetsien kontseiluak, Garapen Kontseiluak eta Herrien Biltzarrak parte hartuko duten gidaritza batzorde bat sortu da. Heldu diren hilabeteei begira gune estrategikoa izanen da. Horrek baitu norabidea finkatuko : Frantziako beste lurraldeetan bezala bateratze prozesu hutsa ereman, teknikoa edo bestela, hemengo lurraldeari eta erronkei erantzunen duen egiazko proiektu politiko bat adostu gure anbizioen araberakoa eta azken hamarkadetan eramandako lanaren ondorioa. Gidaritza batzorde honek du ipar orratza finkatuko.

2015-10-24, Baiona. Deiadar manifestazioa, "Euskara hizkuntza ofiziala! Euskal Herri elkargoa!" lelopean 24-10-2015, Bayona. Manifestación Deiadar bajo el lema "¡Euskara lengua oficial! ¡Comunidad popular vasca! Deiadar manifestazioa.

2015-10-24, Baiona. Deiadar manifestazioa, “Euskara hizkuntza ofiziala! Euskal Herri elkargoa!” lelopean
24-10-2015, Bayona. Manifestaci√≥n Deiadar bajo el lema “¬°Euskara lengua oficial! ¬°Comunidad popular vasca! Deiadar manifestazioa.

Lantaldean dira finkatuko Euskal Herri Elkargoak hartuko dituen eskumenak. Batzuk legez eskuratuko dira automatikoki : garraioak eta turismoa adibidez. Beste batzuentzat ez dira aintzinetik finkatuak bainan Iparraldeko egoera ezagutu eta, noski naturala da horien hartzea. Kasu hortan dugu hizkuntza politika adibidez. Frantses legeetan ez da aurreikusten herrien arteko egitura administribo bati holako eskumena emaitea baina ikusi eta euskararen alde ereman behar diren politikak, behar gorri bat badago arlo hortan bertan erabakitzeko. Gauza bera da goi mailako ikasketentzat edota mugaz gaindiko harremanen eskumenentzat. Ez dira legez aurreikusiak bainan negoziatu beharko da holako arlo estrategikoetan ahalik eta podere gehien Ipar Euskal Herrirat ekartzeko.

Lan handia dago estrukturaketa lana aitzina eraman eta HELEPa 2017ko urtarrilaren 1ean martxan jarri dadin. Hautetsiek, bozka definitiboa onartu eta horren zerbitzura jarri behar dira. Eztabaida de­mokratikoak desadostasunei gaina hartu behar dio. Ez gira zatiketa une batean baizik eta, elkarlanaren unean eta 71 hautetsiz izenpeturiko errekurtsoa ez doa bide hortatik. Eraikitze fasean, ikuspundu desberdinek ukanen dute parada heien kezkak azaltzeko argiki, eta justuki eztabaida horrek du ekarriko aberastasun bat, baina hautetsi horien helburua, proiektua gauzatze data pusatzea da. Onartu behar da oraindik duda batzuk izaten al direla. Baina, eramandako eztabaida kolektiboak, Hautetsien kontsei­luaren espertisa eta prefekturako langileek, nahiko elementu atera dituzte proiektua ahalik eta hobekien gauzatu ahal izateko.

iparralde

Oroitarazi behar da ere Euskal Herri Elkargoa ez dela iparraldeko gizarteak eskatzen zuena. Estatus bereziki Lurralde Kolektibitatea dugu oraindik helburu. Bainan ikusi eta frantses gobernamenduak ezezko borobila eman zuela eskakizunari, pausu taktiko baten aukera jorratu ginuen. Eta horrela erabaki ginuen prefetak proposatutako herri elkargo bakarra sostengatzea. Sei hilabeteren buruan, lehen aldiko iparraldeak bere mapa ukanen du, lehen aldiko lurralde osorako, Xibero, Baxe Nafarro eta Lapurdi lurraldeen aldeko politika amankomunak eta orekatuak garatzeko aukera ukanen dute, lehen aldiko biztanleek komunitate baten partaide izanen dira. Ipar Euskal Herria parez pare jokatuko du frantses panorama administratiboan bereziki Paue, Bordale edo Pariserekin hitz egin beharko delarik.

Herriko kontseiluak, Iparralde mailako instituzioa bat lortzearen alde azaldu dira. Hautetsiek eraikitze baimena eman dute orain goazen etxe amankomuna eraikitzera. Eztabaida eta pent­saketa uneak aspalditik ereman ditugu, orain tresna gauzatzeko garaia da.

ehe

Atalak | Politika

Protagonistak

Montserrat Comas
Juan Gutiérrez
Cristina Monge
Pedro Arrojo Agudo
Iñaki Gabilondo
Ana Valdivia
Dora María Téllez
Pedro Miguel Etxenike
Marta Cabezas
Tomás Arrieta
Maixabel Lasa
Carlos Berzosa
Esteban Beltrán
Lurdes Imaz
Garbiñe Biurrun
Javier Moreno Luzón
Koldo Martinez
Tomás García Azcárate
Lourdes Oñederra
Mikel Reparaz
Virginijus Sinkevicius
Laia Serra
Gerardo Pisarello
Daniel Raventos
Daniel Innerarity
Yayo Herrero
María Eugenia Rodríguez Palop
Carlos Juárez
Helena Taberna
Pablo J. Martínez Osés
Koldo Unceta
Xabier Aierdi
Aitzpea Goenaga
Javier de Lucas
Ander Bergara
Garbiñe Biurrun
Pedro Santisteve
Marina Garcés
Carod Rovira
María Silvestre
Joao Pedro Stédile
Enrique Villareal "El Drogas"
José Luis Rodríguez García
Adela Asúa
Xabier Rubert de Ventós
Catarina Martins
Iñaki Gabilondo
Alberto Acosta
Victoria Camps
Lluís Torrens
Mario Rodríguez Vargas
Mikel Aizpuru
Marta Macho Stadler
Ramón Sáez Valcárcel
Frédéric Lordon
Xabier Vence
Carmen Gisasola
Paco Etxeberria
Cristina Narbona
Juan Calparsoro
Joaquim Bosch
Idoia Estornés
Iñigo Lamarca
Tarana Karim
Txema Urkijo
Dolores Juliano
Yayo Herrero
José Ignacio Lacasta
Gurutz Jáuregui
Silvia Gil
Ramón Barea
Daniel Cohn-Benditt
Ada Colau
José Manuel Naredo
Anna Freixas
Carlos Beristain
Carlos Berzosa
Manuela Carmena
Gloria Flórez Schneider
Paco Etxeberria
Cristina Narbona
Juan Calparsoro
Idoia Estornés
Iñigo Lamarca
Tarana Karim
Txema Urkijo
Dolores Juliano
Yayo Herrero
José Ignacio Lacasta
Gurutz Jáuregui
Silvia Gil
Ramón Barea
Daniel Cohn-Benditt
Ada Colau
José Manuel Naredo
Anna Freixas
Carlos Beristain
Carlos Berzosa
Manuela Carmena
Gloria Flórez Schneider
“JAZZ for TWO”, José Horna
Sebastião Salgado
Irene Singer, Argentina
Txema García
"El origen del mundo" José Blanco
Bonill, Ecuador
"Homenage a Marcel Proust" Marisa Gutierrez Cabriada
Metro de París
Jose Horna.
"Lemoniz", Mikel Alonso
Txema García
Txema García
“JAZZ for TWO”, José Horna
Sebastião Salgado
La larga espera
Shushi (República del Alto Karabakh —Artsakh—, 08/10/2020)
"El instante decisivo" Iñaki Andrés
"El mal del país" José Blanco
Refugiados sirios: Mujer cocinando
Sebastião Salgado
Alfredo Sabat, Argentina
"Homenaje a Federico García Lorca" Marisa Gutierrez Cabriada
"Mujeres del Karakorum", Mikel Alonso
Porteadoras
Debekatutako armak
Shushi (Karabakh Garaiko errepublika —Artsakh—, 2020/19/08).
“LIKE”. Eduardo Nave
Fotografía de José Horna
Fotografía de José Horna
Canción de París
Jose Horna.
Encaramado a la valla de Ceuta
Antonio Sempere
Eugenia Nobati, Argentina
Zutik dirauena
Shushi (Karabakh Garaiko errepublika —Artsakh—, 2020/10/08)
"El instante decisivo" Iñaki Andrés
Cientificos-Volcán
La Palma 2021
Txema García
Inmigrantes rescatados por salvamento marítimo
Txema García
Abrazo. Luna a Abdou
Playa del Tarajal, Ceuta
Sueños Rotos
República del Alto Karabakh —Artsakh—, 06/10/2020
Sebastião Salgado
"Mujeres del Karakorum", Mikel Alonso
“LIKE”. Eduardo Nave

Egileak