Paradisu artifizialak

 

Galde 29, uda/2020. Lourdes Oñederra.-

Charles Baudelaireren izenburu hori ekarri zidan gogora, erabateko konfinamenduaren bukaera iragarri zutenean, sentitu nuen larritasunak. Hamabostean behin Espainiako gobernuak luzatzen zuen itxialdiak etxeko babesaren gozoan eduki banindu bezala, kanpoko berri kezkagarriek mozkortuta.

Paradisuan

Isiltasunaren paradisuan. Aire garbiaren paradisuan. Presarik ezaren paradisuan. Irrati-telebistetako gehiegizko futbolik gabeko paradisuan. Txorien kantekin esnatzearen paradisuan.

Krisalida

Euskaltzaindiaren hiztegiak dioenez krisalida ondokoa da: “Beldar egoeraren eta egoera helduaren artean dagoen intsektua, bereziki lepidopteroa; fase horretan dagoen intsektua biltzen duen kuskua”. Ni kuskutik atera nahi ez zuen krisalida bat nintzen, krisalidan krisalida-egoeran betiko jarraitu nahi lukeen xomorroa. Halaxe nago oraindik. Nostalgia horren itzalpean. Irakurria dut nonbaiten intsektu batzuen krisalidek, atera baino lehen, inguruko baldintzak (hezetasuna-eta) neurtzen dituztela eta oso luzaroan egon daitezkeela irten gabe. Bejondeiela!

Xalotasuna edo xalokeria

Beste batzuk ere nolabaiteko paradisuan egon zirela esango nuke. Zertan oinarritzen zen sare sozialetan hautematen zen aldaketa-esperantza hura?

Esate baterako, zerk aldaraziko die botere ekonomikoei lantegiak deskokatzeko gogoa hori bada gehien komeni zaiena? Edo, adibidez, jendea lanik gabe uztea horrek bakar multinazionalarentzako onurarik handiena? Zergatik ez dute hori aukeratuko? Zerk pentsarazten digu herritar gehienen ongizatea eta jendeen arteko berdintasuna lehenetsiko dutela beren kapitala handitzea helburu dutenek… eta ez al dira horiexek izango hemendik aurrera ere aginduko dutenak?

Militante ezkertiar edo idealista saldoek baino areago harritzen ninduten aldaketa sakonak aldarrikatzen zituzten aukera maioritarioetako ordezkariek eta kazetari moderatuek. Ulertzen dut desio modura adieraztea. Ezin dut ulertu, ordea, nola pronostiko gisa azaltzen zen. Agian nik ulertu nahi izan nuen hala paradisuko krisalida nintzenean…

Birusak gauzen benetako zentzua, balio onak ikusarazi dituela? Bere ondasunak nola gehitu lehentasun duena ez da ergela, inmorala baizik. Jakin, lehendik ere bazekien noren benetako balioak ari zen txikitzen.

Gu orain

Etxe erosoak, jateko aski baino gehixeago, behar baino gehiago ere edan dezakegun pribilegiatuok irten gara etxetik. Krisalida mitxeleta bihurtu da eta hegan dabil tabernaz taberna, futbol oraindik isilegiaren hasierak dena ondo dagoela frogatzen diolarik.

Zer aldatu da?

Bizikleta asko saldu omen da eta zakur asko adoptatu. Nik edozein lekutara joateko lehenbailehen autoa hartzen ikusi dut jendea. Garraio publikoa baino ziurragoa omen kutsadura ekiditeko (gero terraza batean maskara gabe egongo da hori dioena ezezagun bategandik gertuegi). Bakoitzaren autoa gomendatu zitzaien futbolariei ere lehen entrenamenduetara iristeko. Jaurlaritzak edozein motatako autoak erosten lagunduko omen du. Bizikletez ez dira gogoratu oraindik behintzat.

Eguneroko gauza txikietan ere ez da mirakulurik gertatu noski. Lehen atean pasatzen uzten ez zizunak edo eskerrak ematen ez zizkizunak, zergatik jarri behar du orain zugatik zuk beragatik jartzen duzun maskara? Lehen atean bezala orain ere ez zaitu ikusten.

Irtetearen lehen faseetan geundela oraindik, bide estu samar batean aurrez aurre parera zetorkidan korrikalari (runner, ekipamenduaren arabera) bati adierazi nahi izan nion bere eskuinerantz aldentzeko nigandik. Bere ildotik zentimetro bakar batean desbideratu gabe (nik egin nuen ezkerrera talka ez egiteko), bere eskuin belarria erakutsi zidan hatz erakusleaz, ikus nezan aurikularrak zituela, alegia NIK jakin nezan BERAK ezin zidala entzun: nik nioena baino inportanteago zela bera, bere korri egitea, bere musika, bere arnasa. Eta gero nahi izango dugu kapitala behartsuen alde jartzea!

Bai, xaloegi izan gara batzuk. Gertatuaren neurriak, tragediaren handiak barruan zerbait ukituko zigula sinetsi nahi izan genuen. Baina isiltasuna uxatzen eman dugu itxialdia, Whatsapp entretenigarriak elkarri bidaltzen gogoetan baino areago, filmei begira eta ez geure buruari.

 

Atalak | Begiradak

Protagonistak

Montserrat Comas
Juan Gutiérrez
Cristina Monge
Pedro Arrojo Agudo
Iñaki Gabilondo
Ana Valdivia
Dora María Téllez
Pedro Miguel Etxenike
Marta Cabezas
Tomás Arrieta
Maixabel Lasa
Carlos Berzosa
Esteban Beltrán
Lurdes Imaz
Garbiñe Biurrun
Javier Moreno Luzón
Koldo Martinez
Tomás García Azcárate
Lourdes Oñederra
Mikel Reparaz
Virginijus Sinkevicius
Laia Serra
Gerardo Pisarello
Daniel Raventos
Daniel Innerarity
Yayo Herrero
María Eugenia Rodríguez Palop
Carlos Juárez
Helena Taberna
Pablo J. Martínez Osés
Koldo Unceta
Xabier Aierdi
Aitzpea Goenaga
Javier de Lucas
Ander Bergara
Garbiñe Biurrun
Pedro Santisteve
Marina Garcés
Carod Rovira
María Silvestre
Joao Pedro Stédile
Enrique Villareal "El Drogas"
José Luis Rodríguez García
Adela Asúa
Xabier Rubert de Ventós
Catarina Martins
Iñaki Gabilondo
Alberto Acosta
Victoria Camps
Lluís Torrens
Mario Rodríguez Vargas
Mikel Aizpuru
Marta Macho Stadler
Ramón Sáez Valcárcel
Frédéric Lordon
Xabier Vence
Carmen Gisasola
Paco Etxeberria
Cristina Narbona
Juan Calparsoro
Joaquim Bosch
Idoia Estornés
Iñigo Lamarca
Tarana Karim
Txema Urkijo
Dolores Juliano
Yayo Herrero
José Ignacio Lacasta
Gurutz Jáuregui
Silvia Gil
Ramón Barea
Daniel Cohn-Benditt
Ada Colau
José Manuel Naredo
Anna Freixas
Carlos Beristain
Carlos Berzosa
Manuela Carmena
Gloria Flórez Schneider
Paco Etxeberria
Cristina Narbona
Juan Calparsoro
Idoia Estornés
Iñigo Lamarca
Tarana Karim
Txema Urkijo
Dolores Juliano
Yayo Herrero
José Ignacio Lacasta
Gurutz Jáuregui
Silvia Gil
Ramón Barea
Daniel Cohn-Benditt
Ada Colau
José Manuel Naredo
Anna Freixas
Carlos Beristain
Carlos Berzosa
Manuela Carmena
Gloria Flórez Schneider
Inmigrantes rescatados por salvamento marítimo
Sebastião Salgado
“LIKE”. Eduardo Nave
"Homenage a Marcel Proust" Marisa Gutierrez Cabriada
Txema García
Sebastião Salgado
Encaramado a la valla de Ceuta
Antonio Sempere
"Mujeres del Karakorum", Mikel Alonso
Zutik dirauena
Shushi (Karabakh Garaiko errepublika —Artsakh—, 2020/10/08)
Fotografía de José Horna
La larga espera
Shushi (República del Alto Karabakh —Artsakh—, 08/10/2020)
Txema García
Metro de París
Jose Horna.
Txema García
Refugiados sirios: Mujer cocinando
Alfredo Sabat, Argentina
Sebastião Salgado
Eugenia Nobati, Argentina
Sebastião Salgado
Txema García
Porteadoras
“JAZZ for TWO”, José Horna
"El instante decisivo" Iñaki Andrés
Sueños Rotos
República del Alto Karabakh —Artsakh—, 06/10/2020
"Mujeres del Karakorum", Mikel Alonso
"Lemoniz", Mikel Alonso
“JAZZ for TWO”, José Horna
Fotografía de José Horna
Abrazo. Luna a Abdou
Playa del Tarajal, Ceuta
"El instante decisivo" Iñaki Andrés
"El origen del mundo" José Blanco
Debekatutako armak
Shushi (Karabakh Garaiko errepublika —Artsakh—, 2020/19/08).
Irene Singer, Argentina
Cientificos-Volcán
La Palma 2021
“LIKE”. Eduardo Nave
Txema García
"El mal del país" José Blanco
"Homenaje a Federico García Lorca" Marisa Gutierrez Cabriada
Canción de París
Jose Horna.
Bonill, Ecuador

Egileak